Zmagasz się z uczuciem pieczenia i wysuszenia powierzchni oka? A może zdarza się, że pojawia się w nich wydzielina i dokucza Ci zaczerwienienie? To mogą być objawy zespołu suchego oka! Dbałość o zdrowie oczu jest kluczowa, szczególnie w ostatnich latach, kiedy to rozwój elektroniki sprawił, że nasz wzrok narażony jest na emitowane przez nią niebieskie światło. Sprawdź, czy zespół suchego oka dotyczy też Ciebie i dowiedz się, jak wygląda leczenie tego schorzenia!
Czy grozi Ci ZSO – TEST
- Pracujesz przy komputerze kilka godzin dziennie?
- Często oglądasz telewizję?
- Nosisz na co dzień soczewki kontaktowe?
- Przebywasz w pomieszczeniach z klimatyzacją lub ogrzewanych, w których jest suche powietrze?
- Zażywasz leki antyhistaminowe?
- Jesteś narażony na wdychanie dymu papierosowego?
- Stosujesz krople do oczu z konserwantami?
- Masz często uczucie piasku pod powiekami i ciała obcego w oku, a objawy te nasilają się, gdy długo patrzysz w jeden punkt i mrugasz rzadziej niż co 10 sekund?
- Dokucza Ci nadmierne łzawienie?
Jeśli na większość powyższych pytań Twoja odpowiedź była twierdząca, oznacza to, że jesteś narażony na ZSO, ponieważ masz kontakt z najważniejszymi czynnikami ryzyka, które do niego prowadzą oraz zauważasz u siebie objawy wskazujące na tę dolegliwość. Koniecznie skonsultuj się z lekarzem, który pomoże zadbać w odpowiedni sposób o Twój wzrok. Nieleczony zespół suchego oka to zagrożenie dla zdrowia rogówki i większe ryzyko stanów zapalnych spojówek, by wspomnieć tylko niektóre możliwe problemy.
Zespół suchego oka to wieloczynnikowa choroba, która wiąże się z wysychaniem i przerwaniem filmu łzowego, co prowadzi stopniowo do pogorszenia widzenia. Łzy są wydzielane przez gruczoły (punkty) łzowe i w prawidłowej sytuacji nawilżają powierzchnię gałki ocznej, oczyszczają ją, odżywiają i dotleniają. Okuliści zauważają, że zespół suchego oka dotyka coraz powszechniej osoby dorosłe – szacuje się, że na ZSO cierpi 11-17 procent osób powyżej 18. roku życia [1]. Nasilenie objawów postępuje wraz z wiekiem, zwłaszcza po 50. roku życia, co u kobiet ma związek ze zmianami hormonalnymi. Czy w przypadku ZSO możemy już mówić o chorobie cywilizacyjnej?
ZSO – choroba związana ze stylem życia?
Stwierdzenie „choroba cywilizacyjna” brzmi bardzo poważnie. Nazywa się tak te przypadłości, które występują we wszystkich społeczeństwach i choć nie są zakaźne, szybko się rozprzestrzeniają.
Za tempo wzrostu występowania odpowiada głównie rozwój cywilizacji, który wpływa na negatywną zmianę stylu życia, do której zaliczyć można zmniejszenie aktywności fizycznej, nieprawidłową dietę, stres czy zmęczenie, które sprawiają, że otyłość, depresja czy cukrzyca stają się wszechobecne. Do chorób o charakterze globalnym, do których powstania i wzrostu zachorowań przyczynił się postęp cywilizacyjny, dołączają kolejne schorzenia mające wpływ także na tarczycę, serce czy oczy.
Do tego rodzaju chorób zaliczany jest także ZSO, należy jednak podkreślić, że przyczyny zespołu suchego oka mogą być różne. Zaliczają się do nich uwarunkowania genetyczne, choroby autoimmunologiczne (suchość oczu to charakterystyczny objaw np. zespołu Sjogrena), zaburzenia hormonalne oraz stosowanie niektórych leków [3]. Objawy choroby to przede wszystkim uczucie suchości. Diagnostyka i leczenie dolegliwości związanych z zespołem suchego oka są konieczne, o ile zależy nam na uniknięciu poważnych zaburzeń powierzchni oka.
Jak radzić sobie z ZSO – leczenie ZSO
W dzisiejszych czasach praca przy komputerze i korzystanie ze smartfonów są normą. Trudno też unikać klimatyzowanych pomieszczeń, gdyż klimatyzator znajduje się w większości sklepów i biur. Dlatego warto przede wszystkim zadbać o nawilżenie powierzchni oka i dobrą kondycję narządu wzroku. Możliwości wyleczenia zespołu suchego oka są niestety ograniczone, niemniej jednak dostępne są skuteczne sposoby leczenia objawowego (krople nawilżające do oczu, czyli tak zwane sztuczne łzy [4], które aplikuje się do worka spojówkowego). Można też poprawić kondycję narządu wzroku i skład filmu łzowego na powierzchni oka za sprawą diety i odpowiednich preparatów.
Jednym ze sposobów postępowania w ZSO rekomendowanym przez Polskie Towarzystwo Okulistyczne (PTO) jest suplementacja kwasów omega-3 [5]. Kwasy tłuszczowe stanowią podstawowy materiał budulcowy błon komórkowych, a kwas DHA (będący jednym z rodzajów kwasów omega-3), jest składnikiem siatkówki oka. Dlatego kwasy te pomagają, m.in. zwiększając produkcję łez i ograniczając ich parowanie.
Organizm człowieka nie potrafi wytwarzać ich sam, dlatego tak ważna jest zróżnicowana dieta bogata m.in. w ryby, oleje czy orzechy. Pomocna może okazać się także dodatkowa suplementacja. Najlepiej sięgnąć po wygodne w stosowaniu kapsułki, np. Ocuvite Complete. Szczególną cechą produktu jest wysoka zawartość kwasu DHA (tłuszcz z rodziny omega-3), którego spożycie w ilości 250 mg dziennie przyczynia się do utrzymania prawidłowego widzenia.
Dodatkową ich zaletą jest zawartość w składzie także witamin (C i E), luteiny, zeaksantyny oraz cynku. Optymalnie dobrane składniki pomagają w utrzymaniu prawidłowego widzenia (np. cynk i DHA), chronią komórki przed stresem oksydacyjnym (np. witamina C i E). Dodatkowa suplementacja specjalistycznymi produktami będzie niezwykle pomocna we wsparciu zdrowia oczu.
Suplementy diety nie mają jednak właściwości leczniczych, dlatego pamiętajmy, że gdy występują typowe objawy ZSO, konieczna jest wizyta w gabinecie okulistycznym. Objawy suchego oka są niestety przewlekłe, dlatego musi być podjęte odpowiednie leczenie przyczynowe, tak by zapobiec uszkodzeniom na powierzchni oka oraz stanom zapalnym rogówki i spojówki. Warto też zadbać o właściwą wilgotność powietrza w pomieszczeniach i prawidłowe nawodnienie organizmu.
Bibliografia:
- Marek Prost, Zespół suchego oka, Link, data dostępu 13.01.2023.
- Poradnik Zespół Suchego Oka, Link
- Mielczarek M. Zespół suchego oka, Medycyna Rodzinna 2005; 2: 51–56.
- Karolina Janin i in., Zespół „suchego oka” — możliwości leczenia z wykorzystaniem autologicznych „sztucznych łez”, Journal of Transfusion Medicine 2013, tom 6, nr 2, 60–65.
- Grabska-Liberek I., et al., Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego dotyczące diagnostyki i leczenie Zespołu Suchego Oka, 2017, s. 1 – 15.
* Materiał powstał we współpracy reklamowej z Bausch + Lomb.
