Narząd wzroku i jego właściwe funkcjonowanie to niezmiernie ważna sprawa. Oczy intensywnie pracują przez prawie cały dzień – gdy czytamy, oglądamy telewizję lub pracujemy przy komputerze. Niektóre z tych czynności, a także powszechne udogodnienia, takie jak klimatyzacja w biurze czy samochodzie, mogą niekorzystnie wpływać na kondycję narządu wzroku i przyczyniać się do rozwoju tzw. zespołu suchego oka. Dowiedz się, na czym polega ta dolegliwość, jakie są jej przyczyny i możliwe konsekwencje oraz jak jej zapobiegać i w jaki sposób sobie z nią radzić.
Najczęstsze przyczyny i czynniki ryzyka powodujące zespół suchego oka
Oczy to organ o skomplikowanej budowie. Ważnym jego elementem są gruczoły łzowe wytwarzające film łzowy, którego rolą jest nawilżanie powierzchni oka, odżywianie rogówki i zapobieganie zakażeniom [1]. Film łzowy o prawidłowym składzie zapewnia też odpowiednią ostrość widzenia – na jego powierzchni dochodzi do zakrzywienia promieni świetlnych. Film łzowy rozprowadzany jest po powierzchni oka podczas mrugania. Obmywa rogówkę i spojówkę, a następnie jest odprowadzany do przewodu nosowo-łzowego, który łączy oko z jamą nosową [2].
Zespół suchego oka to dolegliwość polegająca na nieprawidłowej budowie filmu łzowego, co powoduje nadmierne przesuszenie powierzchni oka i problemy z widzeniem. Do przyczyn zespołu suchego oka zalicza się choroby i uwarunkowania genetyczne zaburzające wydzielanie łez, stres, długotrwałą pracę przy komputerze, wielogodzinne wpatrywanie się w ekran smartfona i oglądanie telewizji, przebywanie w ogrzewanych i klimatyzowanych pomieszczeniach, a także noszenie soczewek kontaktowych [3].
Do rozwoju zespołu suchego oka mogą też przyczynić się trudne warunki atmosferyczne (silny wiatr, suche powietrze), dym papierosowy oraz przyjmowanie niektórych leków, na przykład doustnej antykoncepcji, leków na alergię (antyhistaminowych), leków moczopędnych i betablokerów regulujących pracę serca. Także długie wpatrywanie się w jeden punkt, na przykład podczas jazdy samochodem, sprawia, że zapominamy o mruganiu, co może prowadzić do rozwoju zespołu suchego oka.
Po czym rozpoznać zespół suchego oka?
Charakterystyczne objawy dla zespołu suchego oka to uczucie zmęczenia i suchości oczu oraz ich pieczenie. Z zespołem suchego oka związane jest uczucie tzw. piasku pod powiekami. Oczy mogą być zaczerwienione, a wyraźność widzenia pogarsza się [4]. Może pojawić się ból podczas mrugania i ruchu powiek, a także nadmierne łzawienie i światłowstręt.
Takich symptomów nie wolno lekceważyć i czekać aż przejdą same.
Jeśli odczuwasz nawet jedynie część z nich, to sygnał, że najwyższy czas odwiedzić okulistę i przeprowadzić badania diagnostyczne oraz zastosować odpowiedni środek zaradczy.
Jak radzić sobie z zespołem suchego oka i jak mu zapobiegać?
O metodzie leczenia zadecyduje lekarz na podstawie przeprowadzonych badań, które pozwolą poznać dokładną przyczynę schorzenia. Szybką ulgę w dolegliwościach przyniosą natomiast krople nawilżające, które można kupić w aptece bez recepty, na przykład Hyal-Drop multi czy Hyal-Drop Pro stosowane przy bardziej nasilonych objawach zespołu suchego oka. Dla oczu potrzebujących intensywnego i długotrwałego nawilżenia sprawdzą się krople Hyal-Drop Ultra 4S. Dobrze, gdy nawilżające krople do oczu zawierają wyłącznie naturalne składniki takie jak kwas hialuronowy, i nie mają w składzie konserwantów mogących dodatkowo podrażnić wrażliwą powierzchnię oka.
Oprócz stosowania kropli nawilżających, które aplikować można także profilaktycznie, zaleca się unikać czynników ryzyka rozwoju zespołu suchego oka, w tym ograniczyć czas spędzany codziennie przed komputerem czy ze smartfonem w dłoni.
Źródła:
- Karolina Janin et alia, Zespół „suchego oka” — możliwości leczenia z wykorzystaniem autologicznych „sztucznych łez”, Journal of transfusion Medicine 2013, tom 6, nr 2, 60–65
- Lens A., Nemeth S.C., Bedford J. K. Anatomia i fizjologia narządu wzroku. Misiuk-Hojło M. (red.), Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2010.
- Pieńkowska-Machoy E., Karczewicz D. Zespół suchego oka, Lekarz 2003; 11: 15–17.
4. Mielczarek M. Zespół suchego oka, Medycyna Rodzinna 2005; 2: 51–56.
