Zmęczenie psychiczne i fizyczne to częsty problem. Coraz więcej pracujemy, mamy mnóstwo obowiązków, a szybki tryb życia dostarcza stresów i zmartwień. Przemęczenie może mieć wiele przyczyn, może też objawiać się na wiele sposobów. Sprawdź, jakie symptomy powinny wzbudzić niepokój i kiedy udać się do lekarza.
Przewlekłe zmęczenie – syndrom naszych czasów i jego przyczyny
Chroniczne zmęczenie to jeden z wielu problemów współczesności. Ludzki organizm nie jest przystosowany do tak szybkiego tempa życia i ilości informacji, z jakimi mamy codziennie do czynienia. Ludzie żyją w permanentnym stresie i choć często nie zdają sobie z tego sprawy – stają się ofiarami przepracowania i niezdrowego stylu życia. Silny i długotrwały stres negatywnie wpływa na kondycję organizmu, stopniowo wyczerpując jego siły witalne. Stresory, czyli czynniki środowiskowe, aktywują złożone mechanizmy reagowania zarówno fizjologicznego, jak i ze strony psychiki, co ma duży wpływ na stan zdrowia [1].
Zmęczenie i senność mogą świadczyć o przewlekłym stresie, ale objawy przemęczenia organizmu mogą mieć wiele innych przyczyn. Należą do nich choroby, m.in. cukrzyca, która plasuje się w czołówce chorób cywilizacyjnych i często przez wiele lat nie jest zdiagnozowana [2].
Do uczucia osłabienia i zmęczenia może też przyczyniać się anemia związana z niedoborem żelaza i innych niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu składników odżywczych – witamin i składników mineralnych. Wiele osób odżywia się niewłaściwie – dostępność jedzenia nie przekłada się na jego jakość i na świadomość konsumentów.
Uczucie zmęczenia może wskazywać także na nietolerancje pokarmowe oraz problemy ze zdrowiem wynikające z chorób przewlekłych, w tym chorób neurodegeneracyjnych, które mogą powodować m.in. stan niedożywienia [3].
Ciągłe zmęczenie może być objawem wielu schorzeń, dlatego nie wolno go bagatelizować. Zalecana jest wizyta u lekarza rodzinnego, czasami może być też potrzebna porada lekarska psychiatry.
Objawy wskazujące na wyczerpanie
Przewlekłe zmęczenie o dużym nasileniu określane jest jako wyczerpanie (może to być także wyczerpanie zawodowe, związane z wykonywaną pracą). Pojawiają się wówczas objawy zarówno ze strony somatycznej (ciała), jak i psychiki. Do charakterystycznych symptomów wyczerpania należą:
- problemy z koncentracją,
- złe samopoczucie,
- zmęczenie fizyczne i emocjonalne,
- drażliwość,
- zaburzenia snu / problemy ze snem,
- obniżony nastrój,
- nadmierna senność,
- apatia.
Mogą też pojawiać się ból i zawroty głowy oraz inne dolegliwości natury fizycznej. Ważne, aby wykonać zalecone przez lekarza badania, w tym morfologię krwi oraz badania moczu i wykluczyć poważne choroby, takie jak cukrzyca czy nowotwór. Wyniki tych badań pozwolą znaleźć przyczynę braku energii i zadziałać odpowiednio. Dolegliwości fizyczne mogą być objawami zmęczenia, ale wyczerpanie i osłabienie ma często przyczyny chorobowe.
Jak radzić sobie ze zmęczeniem?
Nie zawsze jesteś w stanie wyeliminować stres w twoim życiu, ale możesz postarać się zmniejszyć jego wpływ na stan organizmu. Przydatne są metody relaksacji i umiejętność radzenia sobie ze stresem tak, by nie kumulował się w ciele. Doskonale w redukcji odczuwanego stresu sprawdza się regularna aktywność fizyczna.
Utrzymujące się uczucie zmęczenia zawsze należy skonsultować z lekarzem. Jeśli rozpoznajesz u siebie objawy przemęczenia, to sygnał, że należy zadbać o swoje zdrowie i dowiedzieć się, co powoduje niepokojące zmiany nastroju i dolegliwości. Jeśli powodem jest niedobór witamin, pomocne będą suplementacja i zmiana nawyków żywieniowych.
Przy chronicznym zmęczeniu warto też zadbać o zmiany w stylu życia, w tym odpowiednią ilość snu. Często trudno o zdrowy sen, gdy jesteśmy przemęczeni, ale wysypianie się to jedna z tych rzeczy, które z pewnością nam pomogą i przyczynią się do regeneracji sił.
Zmęczenie oczu – jak mu zapobiegać?
Nie sposób nie wspomnieć o kolejnym problemie współczesności, jakim jest zmęczenie przewlekłe oczu. Ma to związek z korzystaniem ze zdobyczy technologii – m.in. smartfonów, komputerów oraz nadużywaniem klimatyzacji. Przyczyniają się one do zmęczenia i suchości oczu, zwiększając ryzyko rozwoju zespołu suchego oka i innych problemów zdrowotnych. Oko reaguje na stres i zmęczenie podobnie jak reszta organizmu – pogorszeniem kondycji.
Dlatego warto przeciwdziałać skutkom zmęczenia: stosować ćwiczenia relaksujące dla oczu, unikać czynników mających na nie negatywny wpływ oraz dbać o odpowiednie odżywienie i nawilżenie oczu [4]. W tym celu sprawdzi się odpowiednia dieta i sen, można też dodatkowo zadbać o oczy, stosując krople nawilżające z kwasem hialuronowym. Zaleca się wybierać produkty niezawierające konserwantów, które mogą działać na oczy drażniąco.
Bibliografia:
- Agnieszka Grygorczuk, Pojęcie stresu w medycynie i psychologii,Psychiatria tom 5, nr 3, 111–115.
- Paweł Drągowski i in, CUKRZYCA JAKO PROBLEM SPOŁECZNY I EKONOMICZNY, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 2 (39) 2014.
- Małgorzata Gaweł, Anna Potulska-Chromik, Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr 7, 2015.
- Poradnik 10 sposobów jak dbać o oczy, Link
