Smog, czyli szkodliwe pyły i spaliny zawieszone w powietrzu, stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia i ma zdecydowanie negatywny wpływ na cały organizm. Niestety, nie zawsze możemy uniknąć wyjścia na zewnątrz, gdy stan powietrza jest zły. Cierpi na tym nie tylko układ oddechowy, ale także nasze oczy. Smog powoduje ich podrażnienie, może też przyczyniać się do rozwoju zespołu suchego oka. Jak ochronić narząd wzroku? Sprawdź, jak dbać o oczy, gdy za oknem smog!
Czym jest smog?
Kiedy za oknem widoczność jest ograniczona, nie zawsze jest to zwykła mgła. Smog do złudzenia ją przypomina, ale tworzą go drobne pyły zawieszone w powietrzu, które sprawiają, że jest ono nieprzejrzyste. Najgroźniejsze jest pył pm10, czyli drobinki, które dostają się do płuc i powodują podrażnienia błony śluzowej układu oddechowego.
Na smog składają się również gazy przemysłowe: dwutlenek siarki i dwutlenek azotu, benzopireny oraz trujące substancje wydostające się z rur wydechowych samochodów. Problem ten dotyczy nie tylko dużych miast – w mniejszych miejscowościach mamy do czynienia ze smogiem przemysłowym oraz pochodzącym ze spalania węgla czy innych materiałów opałowych w sezonie grzewczym. Powstawaniu smogu sprzyja bezwietrzna pogoda.
Wpływ smogu na zdrowie
Zanieczyszczone powietrze wpływa źle na cały organizm. Wysoka zawartość pyłów w powietrzu może powodować stany zapalne dróg oddechowych, w tym zapalenie oskrzeli, przyczyniać się do rozwoju astmy, chorób układu krążenia, udarów, zawałów i chorób nowotworowych, zwłaszcza raka płuc [1]. Jest jednym z czynników ryzyka przedwczesnej śmierci [1] i określany jako główne zagrożenie cywilizacyjne. Długotrwałe narażenie na działanie szkodliwych substancji osłabia układ odpornościowy i zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia alergii.
Smog wpływa negatywnie także na oczy. Dzieje się tak z kilku powodów. Po pierwsze, toksyczne substancje i drobiny pyłu działają drażniąco. Może to przyczyniać się do powstawania stanu zapalnego oraz różnego typu infekcji. Częstym problemem jest również uczulenie na zawieszone w powietrzu substancje, co dodatkowo zwiększa ryzyko zapalenia spojówek i brzegów powiek na tle alergicznym [2].
Podrażnienie oczu przez pył zwiększa wydzielanie filmu łzowego, którego zadaniem jest oczyszczanie powierzchni gałki ocznej. Oczy bronią się w ten sposób przed „wrogiem”, ale jeśli są stale narażone na działanie smogu, może to powodować ich suchość i rozwój zespołu suchego oka. Objawy tego schorzenia to przekrwienie i pieczenie oczu oraz uczucie piasku w oczach/ ciała obcego pod powiekami [3]. Może też pojawić się światłowstręt i trwałe uczucie zmęczonych oczu.
Oko niedostatecznie nawilżone i stale drażnione przez drobny pył oraz narażone na kontakt z toksycznymi gazami unoszącymi się w powietrzu nie ma łatwo. Może dojść do uszkodzenia jego powierzchni, a nieleczony zespół suchego oka może doprowadzić do uszkodzenia rogówki, pogorszenia jakości widzenia, a nawet utraty wzroku.
W jaki sposób ograniczyć szkodliwy dla oczu wpływ smogu?
Jest kilka sposobów, które pomogą uchronić się przed negatywnym wpływem na oczy spalin samochodowych i pyłów unoszących się w powietrzu. Jednym z nich jest noszenie okularów – zarówno korekcyjnych, jak i przeciwsłonecznych z filtrem UV. Te drugie dodatkowo chronią oczy przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym. Do pewnego stopnia ochronę stanowią również soczewki kontaktowe.
W dni, gdy ogłaszany jest alert smogowy, zaleca się ograniczyć przebywanie na zewnątrz i wietrzenie pomieszczeń. Można zainwestować w filtr oczyszczający powietrze i nawilżacz powietrza – właściwy poziom wilgotności powietrza w pomieszczeniu zapobiega wysuszeniu powierzchni oczu.
Dobrym rozwiązaniem są krople nawilżające do oczu, które zniwelują uczucie piasku w oczach i wesprą działanie filmu łzowego. Dla osób ze skłonnością do alergii polecane są nawilżające krople z ektoiną, która tworzy na powierzchni oka tarczę ochronną, utrudniając kontakt z alergenem. Przy wyborze kropli do oczu kierujmy się ich składem – najlepiej, gdy jest on w pełni naturalny, bez dodatku konserwantów, które mogą nasilać podrażnienia. Stosowanie nawilżających kropli do oczu jest szczególnie ważne, jeśli nosimy soczewki kontaktowe.
Oczy i twarz po powrocie do domu należy umyć wodą, można również przemywać je roztworem soli fizjologicznej [4]. Pamiętajmy też, by odpowiednio nawodnić organizm, co jest niezbędne dla prawidłowej produkcji łez.
Bibliografia:
- Joanna Gładysz i in., Wpływ zanieczyszczenia powietrza na stan zdrowia i spodziewaną długość życia ludzi, Probl Hig Epidemiol 2010, 91(2): 178-180.
- Janusz Czajkowski, Robert Grabowski, Ochrona przed niekorzystnym działaniem
smogu na oczy, OptaTherapy ol. 6/Nr 1(21)/2019 (s. 5-8). - Smog – niebezpieczeństwo dla oczu [online: Link].
- Jak chronić oczy przed smogiem? [online: Link].
