Ból, zmęczenie i pieczenie oczu, suchość powodująca nieprzyjemne uczucie piasku pod powiekami – to objawy charakterystyczne dla zespołu suchego oka. Dolegliwości związane z tą grupą schorzeń mogą pojawić się niezależnie od wieku i kondycji zdrowotnej. Objawom tym warto przeciwdziałać, tak by nie dopuścić do poważniejszych konsekwencji. Dowiedz się, jak to zrobić!
Na czym polega zespół suchego oka?
Zespół suchego oka to dolegliwość, w której przebiegu produkowana jest zbyt mała ilość filmu łzowego lub ma on niewłaściwy skład [1]. Prowadzi to do sytuacji, w której powierzchnia oka nie jest w wystarczający sposób nawilżana i wysycha, a to powoduje uszkodzenia jej powierzchni i powstawanie blizn, które pogarszają jakość widzenia.
Prawidłowy pod względem ilości i składu film łzowy oczyszcza powierzchnię oka z zanieczyszczeń obecnych w powietrzu, alergenów i szkodliwych drobnoustrojów, więc nieprawidłowości w jego składzie lub ilości są bardzo niekorzystne dla narządu wzroku.
Za sprawą filmu łzowego odżywiana i dotleniana jest też rogówka [2]. Gdy łez jest zbyt mało, może dojść do nieodwracalnego uszkodzenia jej struktury. Zespół suchego oka zwiększa też ryzyko stanów zapalnych spojówek.
Charakterystyczne dla tej dolegliwości objawy to oprócz uczucia suchości, zaczerwienienie, podrażnienie i pieczenie oczu oraz uczucie piasku lub ciała obcego pod powiekami [1]. Na dalszym etapie często dochodzi do pogorszenia jakości widzenia, a w skrajnych przypadkach do utraty wzroku.
Jakie są przyczyny zespołu suchego oka?
Narząd wzroku jest narażony na wiele czynników mogących zakłócać jego funkcjonowanie. Do najczęstszych przyczyn rozwoju zespołu suchego oka zalicza się uwarunkowania genetyczne, niektóre choroby (np. cukrzycę), przyjmowanie niektórych leków, na przykład antyhistaminowych czy obniżających ciśnienie krwi, a także długotrwałą pracę przy komputerze oraz wpatrywanie się w ekran smartfona czy oglądanie telewizji [3].
Na pojawienie się objawów zespołu suchego oka bardziej narażone są osoby noszące soczewki kontaktowe, jest to także częsta przypadłość wśród pań w okresie menopauzy, ze względu na zmiany hormonalne w tym czasie.
Do nieprzyjemnego uczucia piasku pod powiekami i innych symptomów zespołu suchego oka może przyczyniać się także prowadzenie samochodu (patrzymy wówczas nieruchomo w jeden punkt i zbyt rzadko mrugamy powiekami) i alergia, z jej objawami w postaci podrażnienia, łzawienia i swędzenia oczu.
Do przesuszenia powierzchni oka i rogówki może też dojść z uwagi na warunki atmosferyczne czy zbyt niską wilgotność powietrza w ogrzewanych pomieszczeniach (film łzowy wysycha wówczas szybciej), a także przy kontakcie z chlorowaną wodą podczas wizyty na pływalni.
Do suchości oczu może też przyczyniać się nadmierne parowanie filmu produkowanego przez gruczoły łzowe w pomieszczeniach, gdzie działa klimatyzacja. Produkcja łez zależy od wielu czynników, w tym od diety i stopnia nawodnienia organizmu, o czym nie wolno zapominać.
Jak wspomóc nawilżenie oczu
Przy zespole suchego oka, jak również w celu zapobiegania tej przypadłości zalecane jest stosowanie nawilżających kropli do oczu, nazywanych potocznie sztucznymi łzami [4]. Wspomagają one działanie naturalnego filmu łzowego i nie dopuszczają do nadmiernego wysychania filmu łzowego na powierzchni oka. Pomagają też oczyścić ją ze szkodliwych substancji.
Dobrym wyborem są krople do oczu z kwasem hialuronowym, bez dodatku konserwantów, które mogą powodować dodatkowe podrażnienie. Można zastosować na przykład krople do oczu Hyal-Drop Multi lub Hyal-Drop Pro, krople o szybkim i długotrwałym działaniu, które przyniosą ulgę w charakterystycznych objawach zespołu suchego oka, takich jak pieczenie i suchość oczu oraz uczucie ciała obcego w oku.
Nawilżające krople do oczu Hyal można aplikować za każdym razem, gdy zachodzi taka potrzeba, ale należy podkreślić, że zawarty w nich kwas hialuronowy charakteryzuje się dużą lepkością i na długi czas chroni powierzchnię oka przed wysychaniem.
Warto też przyjrzeć się swojej diecie i włączyć do niej produkty mające korzystny wpływ na zdrowie oczu, w tym na skład filmu łzowego, wysypiać się oraz unikać czynników zwiększających ryzyko rozwoju zespołu suchego oka.
Bibliografia:
- Mielczarek M. Zespół suchego oka, Medycyna Rodzinna 2005; 2: 51–56.
- Lens A., Nemeth S.C., Bedford J. K. Anatomia i fizjologia narządu wzroku. Misiuk-Hojło M. (red.), Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2010.
- Pieńkowska-Machoy E., Karczewicz D. Zespół suchego oka, Lekarz 2003; 11.
- Grabska-Liberek i in., Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego dotyczące diagnostyki i leczenie Zespołu Suchego Oka, 2017, s. 1 – 15.